دهکده‌های لجستیک به‌طور عمده در سطح بین‌المللی حمل‌ونقل فعالیت می‌کنند و خدماتی در پیرامون بارهای داخلی، تشریفات گمرکی برای کالا‌های خارج از مرز ارائه می‌نمایند. همچنین خدمات لجستیکی دیگر مانند خدمات نگهداری، ارائه خدمت در حوزه ارزش‌افزوده و حمل‌ونقل ترکیبی نیز در راستای فعالیت این دهکده‌هاست.
مفهوم دیگر حائز اهمیت در بحث دهکده‌های لجستیکی ، وجود بنادر خشک است.
بندر خشک، ناحیه ای محصور در درون دهکده که جهت انجام برخی خدمات لجستیکی فعالیت میکند و وجه تمایز دهکده لجستیکی با مرکز‌های سطح پایین‌تر است.
به بیانی دیگر دهکده لجستیکی:
· سطح عملکرد آن بالا و با ظرفیت است.
· دارای بندر خشک می‌باشد.
· حیطه فعالیت آن عمدتا بین‌المللی است.
· به خطوط ریلی و جاده‌ها دسترسی دارد.
· برخی بازرسی های قانونی جابجایی کالا و حیطه گمگرکی انجام می‌دهد.
لجستیک درون‌بنگاهی، درون کارخانهای یا درونی، یکی از زیرشاخه‌های لجستیک شمرده می‌شود. نظارت و اجرای اقدامات مربوط به جریان کالا از سطوح بالایی زنجیره تأمین تا مرحله خروج کالا از محل تولید از وظایف عمده لجستیک درون‌بنگاهی است.
در ادامه لجستیک درونی را از 3 منظر اصلی زیرساخت، سیستم‌ها و سازماندهی بررسی کرده‌ایم.
زیرساخت‌ها: زیرساخت یک کارخانه ( تسهیلات فیزیکی همانند ساختمان و انبار) نقشی پررنگ در لجستیک درون کارخانهای ایفا میکند، چرا که برای مدت طولانی ساخته می‌شود و هزینه ایجاد آن رقم قابل توجهی است.
همچنین تمامی اقدامات از جمله طراحی چیدمان استقرار، ماشین‌آلات، دستگاه‌های تولیدی و برنامه‌ریزی جریان مواد جزئی از هزینه‌های مربوط به زیرساخت کارخانه محسوب می‌شود.
در نتیجه در مدیریت مسائل لجستیک درون بنگاهی از این منظر، به طراحی برنامه جریان مواد و چیدمان و همچنین در نظر گرفتن طرح‌های توسعه‌ای مرتبط و ایجاد انعطاف‌پذیری لازم می‌پردازیم. تا با اجرای بهترین طرح مانع ایجاد مشکل و دردسر در لجستیک درونی شویم.
افزایش سطح آگاهی از اهمیت لجستیک طی سال‌های اخیر موجب شده تا کم و بیش اقداماتی در جهت توسعه مدیریت لجستیک در کشورها و شرکت‌های پیشروی دنیا صورت گیرد که ظهور شرکت‌های لجستیکی طرف سوم یا به اختصار 3plها و گسترش آن هااز جمله نتایج آن است.
شرکت های لجستیکی طرف سوم یا 3pl ها، شرکت هایی هستند که در حوزه انبارداری و حمل و نقل فعالیت می کنند و فعالیت های لجستیکی سازمان های مختلف به آنها برون سپاری می شود. در گذشته، در دهه 70 و 80 میلادی، تنها فعالیت های ابتدایی همچون انبارداری و حمل و نقل های درون سازمان و بیرون آن به 3pl ها واگذار می شد.
اما با گذشت زمان و گسترش نواحی جغرافیایی تحت پوشش و مدهای حمل و نقل، در حال حاضر فعالیت های مهمتری همچون مدیریت انبار و سفارش ها، مدیریت موجودی، بسته بندی و نیز انبارهای عبوری، به شرکت های لجستیکی طرف سوم برون سپاری می شود. محدوده فعالیت های شرکت های لجستیکی نیز در ابتدا محدود بوده است و به مرور توسعه و گسترش یافته است.
با توجه به استقبال روزافزون از شرکت‌های لجستیکیدر دنیای رقابتی کنونی و رشد و توسعه این گونه شرکت‌ها لازم است تا هرچه بیشتر با این نوع شرکت‌ها که ارائه‌دهندگان خدمات لجستیکی هستند آشنا شویم. از سوی دیگر میان نسل های مختلف شرکت های لجستیکی تفاوت هایی وجود دارد که لازم است برای آشنایی صحیح با هر یک از این شرکت ها این تفاوت ها را به خوبی بشناسیم. بدین منظور بهتر است مقاله "شرکت لجستیکی طرف سوم (3pl) یا تدارکات شخص ثالث چیست؟" را مطالعه کنید.
زنجیره تامین جهانی تفاوت های بسیاری با زنجیره تامین سنتی دارد که یکی از آن ها بحث هزینه است. در کاهش هزینه ها توجه به این نکته ضروری است که هزینه های رخ داده در زنجیره تامین شامل مالیات‌ها، مشوق‌ها/موانع سرمایه‌گذاری خارجی، تعرفه‌ها و حقوق گمرکی، دستمزد کارگران، قیمت زمین و فضا و سایر هزینه ها در کشورهای مختلفی رخ می دهد، زیرا سطوح مختلف زنجیره تامین در کشورهای مختلفی قرار دارند و توجه به نرخ تبدیل ارز امری ضروری و غیر قابل چشم پوشی است.
یکی دیگر از موضوعات با اهمیت، بحث زمان می باشد. از آنجایی که سطوح مختلف زنجیره تامین در کشورهای مختلفی قرار دارند، زمان بسیاری صرف فرایندهای گمرکی می شود، از سوی دیگر لازم است محصولات در زمان صحیح به سطوح مورد نظر در زنجیره تامین برسند. بدین منظور توجه به زمان های صرف شده برای مدیریت زمان ارسال و تحویل محصولات در زنجیره‌های تامینی امری ضروری است.
یکی دیگر از مسائل مورد توجه در زنجیره تامین جهانی، حمل و نقل است. معمولا در زنجیره های تامین جهانی حمل و نقل چند وجهی بسیار رواج دارد که در آن از مدهای مختلف حمل و نقلی همچون حمل و نقل دریایی استفاده می شود که این امر در زنجیره تامین سنتی کاربردی ندارد. هنگامی که بحث حمل و نقل در میان می آید مسائلی همچون انتخاب مد حمل و نقل مناسب مطرح می شود و توجه به معیار زمان اهمیت بیشتری نسبت به معیار هزینه پیدا می کند.
توجه به نرخ تبدیل ارز، مسائل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشورهایی که سطوح مختلف زنجیره تامین در آن قرار دارند، مسائل و محدودیت های گمرکی و سایر موارد از جمله مسائل با اهمیت بالا در زنجیره تامین جهانی است.
از سوی دیگر زنجیره تامین جهانی مزایا بسیاری دارد که آشنایی با آن ها دید کاملی در خصوص زنجیره های تامین در اختیار ما قرار می دهد.
مدیریت زنجیره تامین ترکیبی از نرم‌افزار و علم می‌باشد که تمامی عملیات واقع در زنجیره تامین شامل منبع یابی، تدارک و ذخیره‌سازی مواد خام؛ زمان‌بندی و مدیریت موجودی‌های در فرایند؛ و انبارسازی و توزیع محصولات نهایی را دربر می‌گیرد.
ازآنجایی‌که تعداد زیادی شرکت‌های طرف سوم در کل محدوده زنجیره‌های تامین ایفای نقش می‌نمایند، نرم‌افزارهای مدیریت زنجیره تامین جهت ارتقای ارتباطات، همکاری و هماهنگی با فروشندگان و تأمین‌کنندگان، شرکت‌های حمل‌ونقل و ارسال‌کننده‌ها، واسطه‌ها و اجزای دیگر زنجیره با استفاده از تبادل اطلاعات دوطرفه و سریع، طراحی شده‌اند.
نکات مهم در انتخاب نرم‌افزارهای مدیریت زنجیره تامین
به خاطر اینکه یک مدیریت کارای زنجیره‌تامین نیازمند تسهیم اطلاعات سریع و بدون مانع در داخل و خارج شرکت را دارد، یکپارچه‌سازی را می‌توان به‌عنوان مهم‌ترین ویژگی هر بسته نرم‌افزاری در مدیریت زنجیره تامین دانست؛ بنابراین هنگام انتخاب نرم‌افزار زنجیره تامین باید نرم‌افزاری را که دارای مدل داده‌ای باز می‌باشد انتخاب نمود تا داده‌ها قابلیت اشتراک گذاری پویا توسط تأمین‌کنندگان، تولیدکنندگان و مشتریان واقع در تسهیلات گوناگون و نیز سایر سیستم‌ها در داخل کسب‌وکار را داشته باشند.
نیاز شرکت به مدیریت زنجیره تأمین
یکی از چالش های اصلی شرکت ها، افزایش پیچیدگی زنجیره های تامین و به دنبال آن افزایش پیچیدگی در مدیریت آن هاست. نرم افزارهای زنجیره تامین موجب اجرای کارا، آسان‌تر و در زمان مناسب فعالیت‌های زنجیره تامین به‌وسیله ارتباط اجزای زنجیره در قالب یک شبکه هماهنگ می‌شود. از این رو هر تولیدکننده که دارای یک زنجیره تامین چندوجهی باشد استفاده از نرم‌افزارهای مدیریت زنجیره تامین را بسیار مفید خواهد یافت.
خرده‌فروشان پراکنده در سرتاسر دنیا نیز در کنار تسهیلات تولیدی و کارخانه‌ها از کاربردهای مدیریت زنجیره تامین به‌خوبی بهره‌مند می‌شوند و از طریق ایجاد شفافیت در شبکه توزیع و سطوح موجودی در فروشگاه ها، موجب افزایش کارایی زنجیره تامین شده اند. علاوه بر آن انواع کثیری از ارائه‌کنندگان خدمات دارای کانال‌های تحویل پیچیده‌ای هستند که معمولاً شامل تعداد زیادی از شرکای آنها می‌باشد و می‌توانند بازگشت سرمایه زیادی را با استفاده از نرم‌افزارهای SCM داشته باشند.
نرم افزارهای مدیریت زنجیره تامین، ویژگی ها و مزایای بسیاری دارند که آشنایی کامل با ویژگی و مزایای نرم افزار زنجیره تامین می تواند به ما در انتخاب نرم افزار مناسب یاری برساند.
